20 Ιουνίου Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων
«Είμαι ένας πρόσφυγας στην άκρη αυτής της σελίδας,
ποιος ξέρει αν αύριο ή μεθαύριο θα με πετάξουν από τη γη»
Athari Zahir
Η 20η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα αφιερωμένη στους Πρόσφυγες, στους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τους τα πάντα για να ξεφύγουν από τη φρίκη του πολέμου και των διώξεων. Των ανθρώπων που δεν επέλεξαν να τραπούν σε φυγή αλλά πιέστηκαν να αποχωριστούν τις οικογένειες τους, την ταυτότητα τους, τον εαυτό τους, μπροστά στη θέα και τον κίνδυνο του θανάτου. Των ανθρώπων που προσπάθησαν να φύγουν με κίνδυνο να τους απαγάγουν, να τους βιάσουν, να τους βασανίσουν… Των ανθρώπων που η επιλογή δεν έχει πολλές εναλλακτικές αλλά περιορίζεται ανάμεσα στον τρόμο…. στη φυγή… στο όνειρο για κάτι καλύτερο… και στην πραγματικότητα που μπορεί να γίνει πολύ πιο εφιαλτική…
Η ζωή των ανθρώπων αυτών φαίνεται να ξεκινάει εκεί που δεν υπάρχουν άλλες επιλογές και δυνατότητες για ζωή. Εκεί που η φράση υπό κανονικές συνθήκες φαντάζει ουτοπική και γιατί όχι αστεία. Εκεί που η στρατηγική επιβίωσης αποκτά ενστικτώδη χαρακτήρα και ο αγώνας προς αυτή την κατεύθυνση έχει πρωτόγονη μορφή.
Οι πρόσφυγες αναγκάζονται να τραβήξουν την ύπαρξη τους, τη ζωή τους ανάμεσα σε σύνορα και φράχτες αφήνοντας ανεξίτηλες χαρακιές και σημάδια στο σώμα και στην ψυχή τους εισερχόμενοι σε εδάφη με αμφίβολες και μη ξεκάθαρες δυνατότητες. Μπορεί το ένστικτο της επιβίωσης να είναι ισχυρό όμως τα ίσως που ακολουθούν το κατακερματίζουν. Μπορεί να περπατούν χιλιάδες χιλιόμετρα απαγορευμένων μονοπατιών και να περνούν τα συρματοπλέγματα των συνόρων, μπορεί να ταξιδεύουν μέρες με μικρές σάπιες βάρκες, μπορεί να συλλαμβάνονται και να κρατούνται μέρες, μήνες σε άθλιες συνθήκες, μπορεί να δέχονται ρατσιστικές επιθέσεις και να βιαιοπραγεί ο κρατικός μηχανισμός εις βάρος τους… και όλα αυτά για να βρουν ένα αβέβαιο άσυλο…
Ένα άσυλο που ίσως δοθεί, ίσως δεν δοθεί. Ίσως απελαθούν… ίσως συλληφθούν πάλι… ίσως χωριστούν πάλι από την οικογένεια τους… ίσως χαθούν στο δρόμο της φυγής, ίσως η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον γίνει άμεσα βαθιά απογοήτευση και μια ανυπέρβλητη ματαίωση για το αβέβαιο αύριο. Ένα αύριο στο εσωτερικό απομονωμένων καταυλισμών, κέντρων κράτησης, εγκαταλελειμμένων κτιρίων… Αλλά και εκεί ακόμα δεν ξέρουν τίποτα για το τι θα συμβεί στο αμέσως επόμενο λεπτό. Και αυτό γιατί χωρίς ταυτότητα, χωρίς «νόμιμο» πρόσωπο, χωρίς ύπαρξη δοσμένη από τους ευαίσθητους και ανθρωπιστικούς νόμους, χωρίς δικαιώματα στην εργασία, στην πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα δακτυλικό αποτύπωμα, ένα ίχνος στο σώμα της ανθρωπιστικής κοινωνίας που φαντάζει τρομακτικό, διαφορετικό και ξένο. Ένα δακτυλικό ίχνος που θα πρέπει να εντοπίζεται από τους χιλιάδες αστυνομικούς, συνοριοφύλακες και τα εκπαιδευμένα τους κατοικίδια με στόχο τον περιορισμό τους.
Για αυτούς τους ανθρώπους που αναγκάζονται να γίνουν κάτι που δεν επέλεξαν αλλά δεν έχουν άλλη επιλογή… Για αυτούς τους ανθρώπους που αναγκάζονται να κρατήσουν την ανάσα τους ελπίζοντας να αναπνεύσουν τον αέρα της ζωής και της ελευθερίας, η αλληλεγγύη μας θα πρέπει να εισπνέεται στις εκπνοές του ανθρωπισμούς μας… Διαφορετικά ας αναλογιστεί ο καθένας μας, αν ήταν στη θέση τους τι θα έκανε;
Παξινός Θεόδωρος
Ψυχολόγος
